هـ)پختن و خنک کردن خشت :

پختن آجر یا آجرپزی یکی از مراحل بسیار مهم تولید آجر است. در این مرحله هیدروسیلیکات آلومینیوم، آب شیمیایی خود را از دست داده و به سیلیکات آلومینیوم تبدیل می‌شود و دانه‌های خاک به یکدیگر می‌چسبند و تشکیل جسم سخت یکپارچه‌ای می‌دهند که مقاومت مکانیکی آن زیاد بوده و در برابر عوامل جوی پایدار است. مدت زمانی که صرف پختن خشت می‌شود با عوامل مختلف تغییر می‌کند و بسته به جنس خاک و نوع کوره معمولاً از ۴۰ تا ۱۵۰ ساعت طول می‌کشد. ترتیب پخت آجر به شرح زیر است.

۱- در گرمای حدود ۱۰۰ درجه، خشت خشک می‌شود و حالت خمیری و چسبندگی آن را از بین می‌رود.

۲- از حدود ۵۰۰ درجه به بالا آب شیمیایی خاک رس شروع به پریدن می‌کند.

۳- در گرمای ۸۰۰ تا ۹۰۰ ردجه خشت می‌پزد و دانه‌های خاک رس که آب شیمیایی خود را از دست داده‌اند به یکدیگر می‌چسبند و دانه‌های ماسه را نیز به یکدیگر می‌چسبانند و سخت می‌شوند.

دمای ذوب آلومین، ۲۰۵۰ درجه و سیلیس ۱۶۸۵ درجه و سیلیکات آلومینیوم خالص (Al2O3, 2SiO2 ) برابر ۱۷۵۰ درجه است. مواد گدازآور  در خاک، مانند سنگ آهک و سایر کربنات‌ها و اکسید آهن سبب کاهش دمای ذوب آجر شده و حتی کاهش آنرا از ۸۰۰ درجه پایین‌تر می‌آورند.

مطالب مرتبط دیگر:

تاریخچه آجر
مواد اولیه آجر
ویژگی های شیمیایی و فیزیکی خاک آجر
مراحل ساخت آجر
قالب گیری آجر
خشک کردن خشت
پختن و خنک کردن خشت
تخلیه و انبار کردن آجر
کوره های آجرپزی
ویژگی های آجر
انواع و اشکال آجر
معایب آجر